သဲကန္တာရတိုက်ပွဲများသည် လျင်မြန်စွာ လှုပ်ရှားစစ်ကစားရသော တိုက်ပွဲများဖြစ်သဖြင့် တင့်ကားများ၏အခန်းကဏ္ဍမှာ အလွန်အရေးပါသော အဆင့်မှပါဝင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျာမာန်ပန့်ဇာတင့်ကားတပ်များနှင့် မဟာမိတ်တင့်ကားတပ်များ သဲကန္တာရစစ်မျက်နှာတွင် အဆုံးအဖြတ်ပေးသောတိုက်ပွဲများကို အကြိတ်အနယ် ရင်ဆိုင်တိုက်ခဲ့ကြသည်။
သမိုင်းနောက်ခံ
နာဇီဂျာမနီတို့သည် ၁၉၃၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁ရက်နေ့တွင် ပိုလန်နိုင်ငံကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာ၃ ရက်နေ့တွင် ဗြိတိန်နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတို့က ဂျာမနီနိုင်ငံကို စစ်ကြေငြာခြင်းဖြင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
 |
| ဒုတိယကမ္ဘာစစ် တင့်ကားတိုက်ပွဲ |
ထို့နောက် ဂျာမန်တို့သည်
၁၉၄၀ မေလ ၉ရက်နေ့တွင် ဒိန်းမက်ကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး နော်ဝေကိုလည်းဆက်လက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ မေလ ၁၀ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံကို ဂျာမန်တပ်များကထိုးစစ်ဆင်ခဲ့ပြီး ဇွန်လ၁၄ရက်တွင် ပါရီမြို့ကိုသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလတွင် အီတလီနိုင်ငံက ဂရိနိုင်ငံကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
၁၉၄၁ ဧပြီတွင် ဂျာမန်တပ်များသည် ယူဂိုဆလားဗီးယားနှင့် ဂရိတို့ကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
ဂျာမန်တို့သည် ဗြိတိန်ကို လေကြောင်းမှ အပြင်းအထန် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ကြီးမားသော လေကြောင်းတိုက်ပွဲကြီးဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်သမိုင်းတွင် ဗြိတိန်တိုက်ပွဲ ဟုထင်ရှားခဲ့သည်။ ထိုနောက် အာဖရိကစစ်မျက်နှာတွင် နှစ်ဘက်တပ်များသည် တင့်ကားတပ်များကို အဓိကထား၍ ဆက်လက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
အာဖရိကအနောက်ပိုင်း စစ်မျက်နှာ
လစ်ဗျားနိုင်ငံရှိ ဝင်ရိုးတန်းတပ်များ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်မှာ ဖီးမာရှယ်အာဝင် ရွန်းမဲဖြစ်သည်။ ယခင်က ဟစ်တလာလူငယ်တပ်ဖွဲကို စစ်သင်တန်းများ ကြီးကြပ်လေ့ကျင့်ပေးရသူဖြစ်ပြီး ရွမ်းမဲ၏တပ်ဖွဲများသည် ၁၉၄၁ ဧပြီတွင် ကြီးမားသောအောင်ပွဲများရရှိထားကာ ဂျာမန်တပ်မတော်အတွင်းထင်ရှားသူဖြစ်သည်။ဂျာမန်စစ်ဌာနချုပ်သည် ၁၉၄၁ ဖေဖော်ဝါရီတွင် အာဖရိက စစ်မျက်နှာအတွက် စတင်စစ်ရေးပြင်ဆင်မှု့များဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မတ်လတွင် အမှတ် ၅တပ်မဟာနှင့် အမှတ်၁၅ ပန်ဇာတပ်မတို့ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ရွမ်းမဲသည် ထိုတပ်မများအရောက်ကိုမစောင့်ဘဲ မတ်လအကုန်တွင် ထိုးစစ်စတင်ခဲ့သည်။ ရွမ်းမဲသည် ထိုတိုက်ပွဲတွင် ဗြိတိသျှတပ်များကို အငိုက်ဖမ်း အနိုင်တိုက်ခဲ့သဖြင့် ဆိုင်ရီနိုင်ကား အနောက်ပိုင်းကို ဂျာမန်များထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ဧပြီ၄ရက်တွင် ဂျာမန်ပန်ဇာတပ်များ ဘင်ဂါဇီ မြို့တွင်း ဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့ပြီး ရှေ့သို့ ဆက်လက်ချီတက်ခဲ့သည်။
 |
| ဖီးမာရှယ်အာဝင် ရွန်းမဲ |
နှစ်ဘက်အနေအထား
မဟာမိတ်တပ်များ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်မှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဆာအာချီဘောဝေဗလ်ဖြစ်ပြီး မြေထဲပင်လယ်ကမ်းခြေရှိတိုဘရွတ်တွင် အခိုင်အမာတပ်စွဲ၍ ခုခံတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဂျာမန်၊ အီတလီ ဝင်ရိုးတန်းတပ်များ၏ ပင်မအခြေစိုက်စခန်းမှာ အလက်ဇန်းဒရီးယား ဖြစ်သည်။
ပင်မအခြေစိုက်စခန်းနှစ်ခုမှာ မိုင်ပေါင်း ၁၄၀၀၀ခန့် ဝေးကွာနေသောကြောင့် နှစ်ဘက်လုံးမှ တပ်များသည် ထောက်ပံရေးပစ္စည်းများကို ပြည်ပမှသယ်သူရပြီး ထိုမှတဆင့် ရှေ့တန်းစခန်းများသို့ အဆင့်ဆင့် လွှဲပြောင်းပေးပို့ခဲ့ကြသည်။ မြေထဲပင်လယ်အတွင်းရှိ မော်လတာကျွန်း၌ မဟာမိတ်တို့၏ရေငုတ်သင်္ဘောနှင့်ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းရှိရာ ဝင်ရိုးတန်းနိုင်ငံများ၏ ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။
 |
| ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နှင့် သဲကန္တာရတိုက်ပွဲများ |
၁၉၄၁ နှင့်၁၉၄၂ များအတွင်း သဲကန္တာရစစ်မျက်နှာများ၌ ပါဝင်ခဲ့ကြသော စစ်သားတိုင်း တိုဘရွတ်ခံတပ်ကို အမှတ်တရရှိကြသည်။ ရွမ်းမဲလ် သည်၁၉၄၁ မေလ၃ရက်နေ့တွင် တိုဘရွတ်ခံတပ်ကို အပြင်းအထန်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဂျာမန်တို့၏ထိုးစစ်မှာ အုပ်စုနှစ်စုခွဲထားသည်။ ပထမအဖွဲ့မှာ ဒါနာမှ ဂျေဘဲလ်ကိုဖြတ်၍ ချီတက်ပြီး ဒုတိယအဖွဲကား သဲကန္တာရကိုဖြတ်ပြီး တိုဘရွတ်ကိုချီတက်ရန်ဖြစ်သည်။ဂျာမန်တပ်များသည် ဧပြီလ၈ရက်တွင် ဗြိတိသျှတပ်မဌာနချုပ်များကို လက်ရသိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး တပ်အကြွင်းအကျန်များကို တိုက်ထုတ်ပစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရွန်းမဲလ် သည် တိုဘရွတ်ကို ဧပြီ ၁၀တွင်ထိုးစစ်ကုန်ဖွင့်တိုက်ခဲ့ပြီး ၃ရက်ခန့်ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှနှင့် ဩစတြေးသျ ခြေလျင်တပ်ဖွဲ့များ၏ စုစည်းခုခံမှု့ကိုကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။
YHNL ( ရန်ထီးနေလ ) - နိုင်ငံတကာရေးရာ
